Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania są obowiązkowym zadaniem gminy zgodnie z artykułem 50 ustawy o Pomocy Społecznej.
Usługi opiekuńcze przyznaje się osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona. Można również przyznać usługi osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni (rodzice, dziadkowie) oraz zstępni (dzieci, wnuki) nie mogą takiej pomocy zapewnić. Celem usług opiekuńczych świadczonych dla osób starszych w miejscu zamieszkania jest umożliwienie tym osobom jak najdłuższego funkcjonowania w swym dotychczasowym środowisku, mimo doświadczanych ograniczeń w samodzielnym zaspokajaniu podstawowych i niezbędnych potrzeb oraz barier w integracji ze środowiskiem. Świadczenie usług powinno być zorganizowane adekwatnie do rozpoznanych potrzeb. Usługi przyznaje się na wniosek osoby zainteresowanej, przedstawiciela ustawowego lub innej osoby za zgodą osoby zainteresowanej. Wniosek można złożyć w siedzibie Ośrodka Pomocy Społecznej, przesłać pocztą lub zgłosić telefonicznie. Usługi opiekuńcze przyznaje się na podstawie decyzji administracyjnej. W tym celu przeprowadza się wywiad środowiskowy
w miejscu zamieszkania, podczas którego ustala się ilość godzin, zakres, okres realizacji usługi oraz odpłatność. Niezbędne dokumenty to:

• dowód osobisty,
• zaświadczenie lekarskie o konieczności realizacji usługi,
• dokument potwierdzający wysokość posiadanego dochodu. Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, w tym:

Zakres czynności usług opiekuńczych obejmuje:
I. Czynności żywieniowe:
1.przygotowanie posiłków w domu podopiecznego lub dostarczenie posiłków
np. z jadłodajni,
2.pomoc w spożywaniu posiłków lub karmienie podopiecznego, jeżeli wymaga tego stan zdrowia

II. Czynności gospodarcze:
1.przynoszenie wody, opału, palenie w piecu,
2.utrzymanie w czystości najbliższego otoczenia podopiecznego z wyłączeniem ciężkich prac porządkowych, wynoszenie śmieci,
3.mycie okien raz na 3 miesiące w szczególności u osób nieposiadających rodziny,
4.utrzymanie w czystości naczyń stołowych, kuchennych i innego sprzętu gospodarstwa domowego służącego podopiecznemu,
5.utrzymanie w czystości sprzętu sanitarnego i urządzeń sanitarnych,
6.dbałość o czystość odzieży oraz bielizny osobistej i pościelowej (pranie lub zanoszenie do pralni), prasowanie (w razie potrzeby),
7.zakupy niezbędnych art. żywnościowych i gospodarstwa domowego (maksymalnie do 10 kilogramów) w sklepach znajdujących się najbliżej miejsca zamieszkania,
8.wykonywanie innych czynności na prośbę podopiecznego niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania gospodarstwa domowego, np. zgłaszanie napraw urządzeń i instalacji.

III. Czynności organizacyjne:
1.zgłaszanie właściwym instytucjom potrzeb podopiecznego, w tym w zakresie opieki zdrowotnej (ustalanie lub towarzyszenie podczas wizyt lekarskich i badań laboratoryjnych), kontakt z rodziną,
2.załatwianie innych spraw urzędowych np. opłacanie rachunków, realizacja recept, uiszczenie odpłatności za usługi opiekuńcze czy odbiór przyznanych zasiłków,
3.prowadzenie zeszytu wydatków i rozliczanie się z podopiecznym z wydanych pieniędzy.

IV. Czynności higieniczno-sanitarne:
1.pomoc przy myciu i kąpieli,
2.pomoc w załatwianiu potrzeb fizjologicznych, zmiana pieluchomajtek,
3.pomoc przy zmianie pozycji w łóżku,
4.zmiana bielizny pościelowej i osobistej, prześcielenie łóżka,
5.mierzenie temperatury, ciśnienia tętniczego, poziomu cukru.

V. Zapewnienie kontaktu z otoczeniem:
1.organizowanie spacerów, wolnego czasu,
2.doprowadzanie i odprowadzanie z ośrodków wsparcia,
3.inne czynności wynikające z indywidualnych potrzeb podopiecznego – ustalone z Ośrodkiem Pomocy Społecznej.

Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze są odpłatne. Wysokość uzależniona jest od wysokości posiadanego dochodu. Wysokość odpłatności ustala się na podstawie Uchwały Nr XLVI/504/18 Rady Miejskiej w Czechowicach-Dziedzicach z dnia 27 marca 2018 r. w sprawie szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat i trybu ich pobierania oraz Uchwały Nr XVII/169/19 Rady Miejskiej w Czechowicach-Dziedzicach z dnia 26 listopada 2019 r. wprowadzającej zmiany do w/w uchwały.
Od stycznia 2020 roku koszt jednej godziny usługi opiekuńczej wynosi 26 zł.

Zasady odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze:

Świadczeniobiorca na swój wniosek lub wniosek pracownika socjalnego może zostać częściowo lub całkowicie zwolniony z ponoszenia odpłatności.
1.Częściowe zwolnienie może nastąpić jeżeli występuje co najmniej jedna z następujących okoliczności:

a) konieczność zabezpieczenia świadczeniobiorcy w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych wymiarze, powodującym, iż odpłatność za te usługi uniemożliwi zaspokajanie innych, niezbędnych potrzeb życiowych;

b) korzystanie z co najmniej dwóch rodzajów usług na przykład usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych lub dwóch rodzajów usług w ramach specjalistycznych usług opiekuńczych;

c) konieczność ponoszenia stałych, niezbędnych i uzasadnionych wydatków związanych z: potrzebami mieszkaniowymi; przewlekłym leczeniem, w tym koniecznością rehabilitacji, zakupem lekarstw, artykułów higienicznych, pielęgnacyjnych, stosowaniem zalecanej diety (udokumentowanych dowodami zakupu, wpłaty), co powoduje, że osoba/rodzina nie jest w stanie ponosić w całości odpłatności w wysokości wynikającej z przyjętych zasad.

2.Całkowite zwolnienie może nastąpić w przydatku, gdy występuje co najmniej jedna z następujących okoliczności: :

a) konieczność sprawowania usług opiekuńczych nad więcej niż jedną osobą w tym samym gospodarstwie domowym;

b) zdarzenie losowe, sytuacja kryzysowa, klęska żywiołowa lub ekologiczna, które spowodowały straty materialne, ( udokumentowane);

c) konieczność ponoszenia opłat za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej, ośrodku wsparcia lub innej placówce po udokumentowaniu dowodem wpłaty;

d) konieczność ponoszenia stałych, niezbędnych i uzasadnionych wydatków związanych z: potrzebami mieszkaniowymi; przewlekłym leczeniem, w tym koniecznością rehabilitacji, zakupem lekarstw, artykułów higienicznych, pielęgnacyjnych, stosowaniem zalecanej diety (udokumentowanych dowodami zakupu, wpłaty), co powoduje, że osoba/rodzina nie jest w stanie ponosić jakiejkolwiek odpłatności w wysokości wynikającej z przyjętych zasad, przy jednoczesnym spełnieniu jednej z przesłanek a lub b określonych w punkcie 2;

e) jeżeli realizacja usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych następuje w ramach projektów, programów współfinansowanych ze środków unijnych lub pochodzących z innych źródeł finansowania.

3.Decyzję o całkowitym lub częściowym zwolnieniu z ponoszenia opłat podejmuje Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej.

Opłata za zrealizowane usługi wnoszona jest na rachunek bankowy Ośrodka do 15- go dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym świadczone były usługi.
Specjalistyczne usługi opiekuńcze dostosowane są do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności i świadczone są przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym. Rodzaje specjalistycznych usług opiekuńczych oraz kwalifikacje osób świadczących te usługi określa Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych z dnia 22 września 2005 roku.